Als je het ene doet, kun je dan het andere niet doen?

Als je het ene doet, kun je dan het andere niet doen?

Vraag van lezer: Moet ik loslaten om vrij te worden?

Het blijft toch in de familie.

Hij is terug, de sombere man in de geslaagde agrariër. Hij ziet er beter uit. Voor ik wat kan vragen, vertelt hij dat hij een gesprek gehad heeft, toevallig, op een school. Hij is gevraagd om een gastles te geven. Ik was nerveus, zegt hij, ik dacht kan ik het wel?Nog somber geweest? vraag ik. Soms, zegt hij, en vraagt: Wat denk je, moet ik de boerderij loslaten en verkopen? Een geslaagde onderneming wegdoen, dat is helemaal niet wat je doet in mijn familie.We praten verder. Waarom zou je loslaten? vraag ik. Om er vrij van te zijn, zegt hij. Is er een andere optie?Later, na de gastles, tevreden over zichzelf, is de school nog meer tevreden en is hij weer gevraagd. Hij is stiekem aan het leren voor een lesbevoegdheid. Vertelt het niemand. Ze zullen denken dat ik gek geworden ben, zegt hij.Is dat zo? vraag ik. Nee, ik ben gezonder geworden, zegt hij, ik heb zoveel jaren tegen mijn zin in toch de boerderij gerund.Ik hoor al afstand van de boerderij in zijn stem komen.Later. Hij staat nu al een dag voor de klas. Geweldig, de bevoegdheid is gehaald. Hij zegt: Ik ontdekte, ik word niet vrijer dan vrij als ik de boerderij loslaat.Wie runt de boerderij dan nu? vraag ik. Hij lacht. Je raadt het nooit, zegt hij. Mijn jongste zus, die had daar na jaren in de zorg gewerkt te hebben, heel veel zin in. Ze wilde meer autonomie, nu mag zij de beslissingen nemen.