Criteria die verschuiven

De geslaagde agrariër is er weer. Hij is erg somber geweest. Ik zie het niet meer zitten, zegt hij, ik voel me nutteloos.Hij zit diep weggedoken tussen zijn schouders. Wat is er het laatste halfjaar gebeurd in je leven? vraag ik. Mijn broer is overleden, zegt hij. Oudere broer? vraag ik. Hij knikt, hij was ziek, gelukkig kon hij het accepteren.Wat maakte dat hij de boerderij niet overgenomen heeft? vraag ik. Hij kon het niet, zegt hij. Mijn broer wilde het heel graag en heeft het ook gedaan, maar het ging verkeerd.Wat deed jij toen? vraag ik. Ik zou sociale wetenschappen studeren, zegt hij, maar ik ben gestopt toen het verkeerd ging. Ik kwam van de boerderij, dus ik kon het heel goed, was het gewend.Wilde jij het echt doen? vraag ik. De man wikt en weegt over zijn antwoord. Het valt hem zwaar om te zeggen. Het moest, zegt hij, en ik had er geen hekel aan. Maar het liefst had ik wat anders gedaan.Het is gelukt, zeg ik. De taak is volbracht voor je broer, voor je familie, maar ook voor jou? Er is iets ook niet vervuld. Je eigen behoefte en je eigen vervulling in het leven.Hij knikt. Wat moet ik nu? vraagt hij. Iedereen zegt dat ik geslaagd ben, maar zo voelt het absoluut niet.

Oriënteren, zeg ik. Weer knikt hij.